Wczoraj spojrzałem jednym okiem na włoską prasę. Cisza. Nic się nie dzieje. Sezon ogórkowy, nie licząc komedii grexit. Trochę mnie to zaniepokoiło. Jak długo będzie cisza? Dzisiaj na śniadaniu rozmawiałem z moim współbratem z Egiptu Jusupem. Mówił, że sprawa kluczowa dla islamu, to dopuszczenie racjonalnej interpretacji Koranu i dostosowanie islamu do nowożytnego świata. Od 1000 lat islam stoi w miejscu, tak jakby był dalej religią koczowniczych arabów. Wyraziłem wątpliwość, czy „reforma” islamu jest w ogóle możliwa? Czy nie byłaby dla niego samobójstwem? Chwilę potem dowiedziałem się o zamachach. W Tunezji wiadomo chodzi o odcięcie pieniędzy z turystyki, doprowadzenie kraju do biedu i chaosu, a dalej ISIS już sobie poradzi. W Kuwejcie to dalszy etap walki na froncie sunnicko-szyickim. We Francji kolejny epizod wojny partyzanckiej, która ma mobilizować młodych muzułmanów do niszczenia Europy. Bojownicy Państwa Islamskiego niewiele się przejmują dronami Obamy i rozpoczęli w Syrii kolejną ofensywę. Islamizm jak twierdzi prof. Samir z Uniwersytetu Gregoriańskiego to zjawisko długofalowe, która potrwa kilkadziesiąt lat. Warto więc bliżej poznawać islam, z którym będziemy mieć coraz więcej do czynienia.
W Arabii Saudyjskiej rozważa się możliwość, że kobiety będą mogły otrzymywać paszporty i wyjeżdżać za granicę bez obowiązkowego pozwolenia i opieki mężczyzny. Decyzja ta musi być zaaprobowana przez kilka ministerstw i najwyższych urzędów państwowych. Nie zmieni to jednak zasady, że kobieta musi prosić o pozwolenie swojego męża, ojca, brata lub syna, na wyjście z domu, podjęcie pracy lub nauki. Oczywiście nie we wszystkich krajach muzułmańskich prawo szariatu jest wobec kobiet tak bardzo restrykcyjne. Np. w Dubaju różne ograniczenia wobec kobiet są traktowane bardziej jako propozycja niż nakaz np. kobiety mają prawo jeździć taksówkami, których kierowcami są tylko kobiety lub w urzędach czekać w „żeńskich” poczekalniach.
Niezależnie od sukcesów ISIS prawdopodobnie już za naszego życia w niektórych krajach europejskich będzie wprowadzany szariat. Co to będzie oznaczało np. dla naszych Pań. Obecnie w Internecie można spotkać się z wieloma stronami stworzonymi przez wielbicieli islamu (także Panie), które starają się pokazać, że według Koranu pozycja kobiety jest równa mężczyźnie. Takie teksty pomijają jednak wiele niewygodnych fragmentów Koranu i naciągają interpretację innych fragmentów pod założoną tezę.
Kobieta jako pole uprawne
Wasze kobiety są dla was polem uprawnym. Przychodźcie więc na wasze pole, jak chcecie, i czyńcie pierwej coś dobrego dla samych siebie. Bójcie się Boga i wiedzcie, że się spotkacie z Nim! A ty głoś radosną wieść dla wierzących! (Sura 2, ajat 223)
To chyba najlepszy skrót tego, co Koran ma do powiedzenia o kobiecie. Poza relacją mężczyzny do kobiety, którą chyba nie trzeba komentować, należy zwrócić uwagę, że islam to religia dla mężczyzn. Koran adresowany jest do mężczyzny, a kobieta w większości wypadków wymieniana tam jest w trzeciej osobie. To mężczyzna jest „wierzącym” i to on ma się bać Boga, kobieta jest gdzieś w tle i Koran rzadko do niej się zwraca bezpośrednio, zazwyczaj nawołując do skromności i uległości mężczyźnie. Koran wyznacza kobiecie w stosunku do mężczyzny rolę podrzędną. Konsekwencją tego jest to, że w większości krajów kobiety nie mają wstępu do meczetu.
Mężczyźni stoją nad kobietami ze względu na to, że Bóg dał wyższość jednym nad drugimi, i ze względu na to, że oni rozdają ze swojego majątku. Przeto cnotliwe kobiety są pokorne i zachowują w skrytości to, co zachował Bóg. I napominajcie te, których nieposłuszeństwa się boicie, pozostawiajcie je w łożach i bijcie je! A jeśli są wam posłuszne, to starajcie się nie stosować do nich przymusu. Zaprawdę, Bóg jest wzniosły, wielki! (Sura 4, ajat34) Mężczyźni mają nad nimi wyższość. Bóg jest potężny, mądry! (Sura 2, ajat 228)
Kobieta ma być skromna i posłuszna mężowi – wzorem dla muzułmanek jest Maryja. 19 sura nazywa się Maria i poświęcona jest Matce Jezusa. W Mekce Mahomet chodził do synagogi i dlatego w Koranie jest tak dużo nawiązań do Biblii i w ogóle do judaizmu. Trzeba jednak pamiętać, że Koran swobodnie zmienia treść oraz sens tekstów ewangelicznych i biblijnych. Maryja oraz Jezus w Biblii i w Koranie to różne postacie, dlatego trzeba być ostrożnym, kiedy mówi się że muzułmanie czczą Jezusa, proroków, apostołów czy Maryję.
Koran dzieli się na dwie grupy sur: mekkańskie i medyńskie. Pierwsze są bardziej tolerancyjne i pokojowe, drugie nawołują do przemocy i walki z niewiernymi. Tak więc możliwe są dwie wykładnie Koranu i obydwie one są prawomocne. Podobnie ma się z tym, co Koran pisze o kobietach: część tekstów staje w ich obronie i przeciwdziała samowoli mężczyzn (oczywiście w kontekście zwyczajów arabskich w VII wieku, a nie współczesnego, europejskiego czy ewangelicznego rozumienia godności kobiety), a druga grupa tekstów przedstawia kobietę jako cześć „inwentarza” mężczyzny, a także jako obiekt zaspokojenia jego pożądania seksualnego.
Koran, Stary Testament i kobieta
Koran stara się bronić kobiety przed samowolą mężczyzn, która widocznie była powszechna w czasach Mahometa. Trzeba jednak pamiętać, że w ten sposób „zakonserwował” on stosunki społeczne i rodzinne z czasów Proroka:Nie jest wam dozwolone, abyście dziedziczyli kobiety wbrew ich woli. I nie przeszkadzajcie im zabrać część tego, co im daliście, chyba że dopuszczą się jakiegoś wszeteczeństwa oczywistego. Obchodźcie się z nimi w sposób przyzwoity (4:19).Muzułmanin, który ściśle wypełnia polecenia Koranu, w rzeczywistości w relacjach do kobiet będzie postępował w taki sposób, jak to robili Arabowie w VII wieku. Koran poświęca dużo uwagi sprawom zawierania kontraktów małżeńskich, rozwodom i podziałowi majątku. Zawsze stroną mającą przewagę i prawo inicjatywy jest mężczyzna. Ponieważ Mahomet większość swoich idei religijnych zaczerpnął z judaizmu, dlatego też poglądy Koranu na temat kobiet są kopią tego, co Stary Testament, a właściwie jego najstarsza, prawnicza część ma do powiedzenia na ten temat. Z tych to powodów Jan Paweł II nazwał islam „powrotem do synagogi”. Dokładniej mówiąc islam jest bardzo uproszczoną wersją judaizmu. W związku z tym w Koranie przeplatają się dwie wizje roli i ideału kobiety. Jedna bazuje w dużej części na Starym Testamencie- przykładem tego są przepisy dotyczące nieczystości rytualnej, podobne do przepisów żydowskich.Z nieczystości rytualnej związanej z krwawieniem miesięcznym należy się oczyścić. Samo dotykanie się kobiety sprowadza nieczystość i powoduje potrzebę oczyszczenia. Podczas Ramadanu, który jest czasem świętym, w ciągu dnia nie wolno współżyć.
Druga część przepisów opiera się bardziej na zwyczajach arabskich i praktyce pierwszych lat funkcjonowania islamu.W sądzie w zamian za jednego mężczyznę muszą poświadczyć dwie kobiety. Podobnie jest w sprawie spadku : I daje wam Bóg przykazanie co do waszych dzieci: synowi przypada udział podobny do udziału dwóch córek. (4:11).W przypadku cudzołóstwa przeciw kobiety musi świadczyć 4 świadków, ale: A ci, którzy oskarżają swoje żony, a nie mają świadków oprócz siebie samych, złożą przed Bogiem czterokrotne świadectwo, iż są prawdomówni. (24:6) – taka zasada może oczywiście prowadzić do nadużyć i niesprawiedliwego karania kobiet (za cudzołóstwo kara śmierci). Najmniejszymi prawami cieszą się kobiety, które stały się łupem wojennym (nawet jeśli są muzułmankami) – według tych zasad postępują bojownicy ISIS, którzy zmuszają do małżeństwa kobiety wzięte do niewoli. Mężczyzna może pojąć za żonę żydówkę lub chrześcijankę, lecz muzułmanka nie może zostać żoną chrześcijanina.
Poligamia
Żeńcie się zatem z kobietami, które są dla was przyjemne - z dwoma, trzema lub czterema. Lecz jeśli się obawiacie, że nie będziecie sprawiedliwi, to żeńcie się tylko z jedną albo z tymi, którymi zawładnęły wasze prawice. To jest dla was odpowiedniejsze, abyście nie postępowali niesprawiedliwie (4:3).Jak widać sam Koran realistycznie przyznaje, że w małżeństwie poligamicznym, zawsze któraś z żon będzie skrzywdzona: Wy nie będziecie mogli być sprawiedliwi dla każdej z waszych kobiet, nawet gdybyście chcieli. Ale nie odsuwajcie się całkowicie, aby jednej z nich nie pozostawić jakby w zawieszeniu (4:129).Koran zabrania kazirodztwa i małżeństw wśród bliskich krewnych, ale jest wyjątek: Mahometowi Bóg pozwolił pojąć za żony swoje kuzynki. Koran zezwala na 4 żony, ale Mahomet miał oficjalnie 11 żon, ale faktycznie około 20. Najmłodsza Aisza miała 9 lat.
Koran ma dosyć fatalistyczne podejście do pożądania seksualnego mężczyzny i zasadniczo stara się je jakoś uregulować, ale też nie ma iluzji co do możliwości jego kontrolowania. Całe prawo koraniczne dotyczące kobiety jest napisane z tego punktu widzenia. Choć Koran nie mówi precyzyjnie na ile, ale kobieta powinna zakrywać swoje ciało, a szczególnie ozdoby, w ten sposób ma się uchronić przed pożądliwością i napaściami ze strony mężczyzn: O proroku! Powiedz swoim żonom i swoim córkom, i kobietom wierzących, aby się szczelnie zakrywały swoimi okryciami. To jest najodpowiedniejszy sposób, aby były poznawane, a nie były obrażane. A Bóg jest Przebaczający, Litościwy! (33:59)
Muzułmański raj
Wypoczywając wyciągnięci na łożach, ustawionych rzędami! My damy im za żony hurysy o wielkich oczach (52:20).Będą tam dziewice o skromnym spojrzeniu, których nie dotknął przed nimi ani żaden człowiek, ani dżin (55:56). I dziewczęta o zaokrąglonych piersiach - jednakowej młodości (78:33).
Powyższe fragmenty opisują muzułmański raj. Jest to jeden z najlepszych przykładów kim jest kobieta w islamie. Muzułmański raj w odróżnieniu od chrześcijańskiego nie polega na jedności z Bogiem, lecz na przeżywaniu przyjemności zmysłowych.Najważniejszymi z nich jest zaspokojenie pożądania seksualnego mężczyzny. Dlatego właśnie raj zasiedlony jest przez hurysy – wiecznie młode i wiecznie dziewice. Na czym miałby polegać raj dla kobiet Koran nie pisze.
Koran i fundamentaliści
Koran jest dla muzułmanina tym samym, co Jezus dla chrześcijanina. Koran to Słowo Boże, które wcieliło się w konkretne arabskie słowa i litery. Ogromny spór w islamie dotyczył tego, czy księga Koranu jest tożsama Bogu: czy została stworzona, czy jest tak samo przedwieczna jak Allah. Polecenia zawarte w Koranie są dla muzułmanina najwyższym prawem i trzeba je bezwzględnie wypełniać. W historii oczywiście bywało z tym różnie, często Koran schodził na drugi plan, a większą uwagę przywiązywano do komentarzy i zaleceń słynnych uczonych muzułmańskich lub miejscowychzwyczajów. W ten sposób wiele archaicznych i powiązanych z przemocą zasad Koranu traciło siłę. Jednak według prawowiernego muzułmanina nigdy nie może być „zbyt dużo” islamu i wprowadzania Koranu w życie codzienne. Islamu i Koranu jest zawsze zbyt mało. Z tego powodu islam „świecki”, czy „liberalny”, przez prawdziwego muzułmanina jest traktowany jako forma przejściowa, która ma prowadzić do stworzenia państwa i społeczeństwa muzułmańskiego, w którym przepisy koraniczne będą najwyższym prawem tak dla muzułmanów, jak wyznawców innych religii. Mahomet był przywódcą religijnym, narodowym, wojskowym i politycznym. Muzułmańska społeczność, czyli ‘umma’ jest wspólnotą religijna, polityczną i wojskową. Islam integruje w sobie wszystkie te rzeczywistości. Muzułmanie uważają, że prawo koraniczne jest doskonałe i dlatego powinni mu się wszyscy podporządkować.
Wahabici, talibowie czy ISIS nawołują do przywrócenia Koranowi pierwotnego autorytetu i stosowania jego zaleceń w sposób dosłowny. Jest to poważny problem, gdyż wobec takiego wezwania żaden uczony muzułmański nie może oponować, ponieważ słowa Koranu są dla muzułmanina w sensie dosłownym doskonałymi i bezdyskusyjnymi słowami Boga, których nikt nie może podważyć. Z tego względu dobrze jest wiedzieć jak pozycję i rolę kobiety określa Koran, ponieważ wszystko wskazuje na to, że wcześniej czy później będą w Europie podejmowane próby wcielenia go w życie społeczne, polityczne i porządek prawny.
